Այդ պետությունները փոխանցումներով խաղում են Սիրիայում

Վերջին շրջանում արևմտամետ շրջանակը շատ է խոսում Թուրքիա-Իսրայել մոտալուտ պատերազմի մասին։

Նրանք չեն ուզում ընդունել, որ այդ պետությունները փոխանցումներով խաղում են Սիրիայում, և «շունը շան թաթ չի կծելու»։

Ստորեև նորից անդրադառնում եմ, թե ինչ է նշանակում Թուրքիան ԱՄՆ-Իսրայելի համար՝ Միջին Արևելքում ընդհանրապես և մասնավորապես հունիսի Իրան-Իսրայել պատերազմի ժամանակ։

Իրան- Իսրայել 12-օրյա պատերազմի ամբողջ ընթացքում ՆԱՏՕ-ի հետախուզական ինքնաթիռները թռչում էին Վանի օդային տարածքում, որը գտնվում է Թուրքիայի հարավ-արևելքում` Իրանի սահմանի մոտ, որպեսզի բացահայտեն նրա զինված ուժերի օդային ու ցամաքային գործունեությունը և տեղեկատվություն տրամադրեն Իսրայելին։

Թուրքիայի Աքջադաղ շրջանի բարձունքներում գտնվում է «K» կոչված ռադարային կայանը, որը կարևոր դերակատարություն ունի ԱՄՆ-ի հակահրթիռային պաշտպանության և այլ նախազգուշական համակարգերի համար։ Նշանակալի դեր է կատարել Իրանի կողմից արձակած հռթիրների վաղ հայտնաբերման գործում։

Արդեն 700 օր է, ինչ շարունակվում է Իսրայել-Համաս բախումը։ Այդ ամբողջ ընթացքում Թուրքիան ապահովել է իսրայելական զինուժի հիմնական մատակարարումները՝ վառելիքի, ամրաշինական, սննդի:

Վերջերս Թուրքիայի ԱԳ նախարար Հաքան Ֆիդանը հայտարարեց, որ իրենք այլևս թույլ չեն տա, որ իրենց տարածքն Իսրայելն օգտագործի որպես տարանցիկ ուղի, բայց մինչ օրս շարունակվում է Բաքու-Ջեյհան նավթուղուց նավթի մատակարարումը դեպի Իսրայել, իսկ Իսրայելական օդուժն օգտագործում է Թուրքիայի տարածքը որպես տարանցիկ տարածք։

Տեղեկություններ Թուրքիայի վերաբերյալ, որոնց մասին քիչ են խոսում

*Թուրքիան միակ իսլամական երկիրն է, որը ՆԱՏՕ-ի անդամ է։

*Թուրքիայում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի մի քանի ռազմաբազա է գործում։

*Թուրքիան առաջին մահմեդական երկիրն էր, որը ճանաչեց Իսրայելը 1948 թվականին և հարաբերություններ հաստատեց նրա վարչակարգի հետ, իսկ 1996 թվականին ստեղծեցին ռազմական բլոկ Միջին Արևելքում։

Էրդողանի կառավարման տարիներին (2002 թվականից) Թուրքիայի և Իսրայելի միջև կնքվել է 60 պայմանագիր։

Իսրայելի երկու ռազմակայան կա Թուրքիայում, մեկը՝ Քոնիայում, երկրորդը՝ Իզմիրում։

*ՆԱՏՕ-ի համաձայնագրով Իսրայելին թույլատրվում է օգտագործել Ինջիրլիք և Դիարբեքիր ռազմաբազաները։

*Իսրայելի առևտրային ամենամեծ ծավալը Թուրքիայի հետ է, որը 2022 թվականին հասել է 9 միլիարդ դոլարի։

*Տարեկան մոտ 500 000 իսրայելցի զբոսաշրջիկ է մեկնում Թուրքիա։

*Թուրքիան թույլ է տալիս իսրայելցի զբոսաշրջիկներին մուտք գործել առանց վիզայի, մինչդեռ պաղեստինցիները մուտքի համար վիզա են պահանջում:

*Աշխարհում իսրայելական զենքի արտադրության երկրորդ գործարանը գտնվում է Թուրքիայում։

*Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը միակ մուսուլման առաջնորդն է, ով Ամերիկայում սիոնիստական լոբբիից ստացել է «Հրեական արիություն» մեդալը։

*Նա միակ մահմեդական նախագահն է, ով այցելել է Սիոնիստական շարժման հիմնադիր Թեոդոր Հերցլի գերեզման:

*Նա միակ մահմեդական նախագահն է, ով Իսրայել է այցելել հինգ անգամ:

*Թուրքիան միակ իսլամական երկիրն է, որն օրինականացրել է միասեռ ամուսնությունները։

*Թուրքիան նուդիստական լողափերով միակ մահմեդական երկիրն է։

*Թուրքիայում գործում է մոտ 20 000 օրինական հասարակաց տուն (կարմիր գոտիներ):

*Մոտ 300 հազար թուրք կին աշխատում է հասարակաց տներում։

*Թուրքիան մարմնավաճառության ոլորտում տարեկան 4 միլիարդ դոլար է վաստակում։

*Թուրքիայում կա 265 գինեգործարան։

*Թուրքիան բանտարկված լրագրողների թվով աշխարհում երկրորդ տեղն է զբաղեցնում։

*Եմենի կողմից Բաբ ալ-Մանդաբ նեղուցի փակումից և Իսրայելի ռազմածովային շրջափակումից հետո Թուրքիան առաջին երկիրն էր, որը Միջերկրական ծովով Իսրայել ուղարկեց ողջ անհրաժեշտ վառելիքը, սնունդը, պաշարներն ու շինանյութերը։

Վազգեն ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ

Հայաստանի ժողովրդային շարժման համակարգող

Մեկնաբանություններ